هوشمندسازی ساختمان چیست

هوشمند سازی چیست؟

هدف سیستم ها و تجهیزات هوشمند سازی ساختمان و BMS فراهم آوردن آسایش و امنیت برای ساکنین ساختمان های مسکونی، اداری و تجاری است. با این حال، زیر سیستم های هوشمند سازی بسیار گسترده و نحوه پیاده سازی و ارتباط بین آن ها پیچیده است. هر کدام از تجهیزات هوشمند سازی ساختمان نیز زیر مجموعه ی این زیر سیستم ها قرار می گیرند.

فواید استفاده از سیستم BMS

مزایای اصلی استفاده از BMS را می­ توان به 3 محور اصلی زیر تقسیم نمود :

1 – صرفه­ جویی انرژی و کاهش هزینه ­های نگهداری

2 – ایمنی

3 – افزایش سطح رفاه و آسایش

1 – صرفه ­جویی مصرف انرژی و کاهش هزینه ­های تعمیر و نگهداری

مطالعات نشان داده است که استفاده از سیستم هوشمند می­ تواند بطور متوسط 20 درصد از مصرف انرژی و هزینه ­های جاری ساختمان ب­کاهد. این سیستم علاوه بر کاهش مصرف انرژی با خاموش نمودن و کنترل آنها موجب کاهش استهلاک و افزایش طول عمر دستگاه­ها و کاهش هزینه ­های مربوطه می گردد.

2- ایمنی

در شرایط بحرانی با ارسال سریع و به موقع اعلام خطر می ­تواند در جلوگیری از حوادث و کاهش اثرات آن نقش مؤثری داشته و به طور خودکار پیام های اضطراری را به افراد یا ارگان های ذی­صلاح ارسال نماید . همچنین کنترل درب ورودی و اتصال آن به دوربین ­های مدار بسته و دستگاه ­های ثبت ورود می ­تواند ایمنی سیستم را بطور قابل ملاحظه ­ای افزایش دهد.

3- راحتی

این سیستم می­ تواند بسیاری از کارهای تکراری و بازرسی­ های مورد نیاز را بطور هوشمند انجام دهد. بطور مثال با حضور افراد نسبت به روشن­ شدن روشنایی و فن­کوئل اقدام نماید و یا آبیاری فضای سبز و باغچه را بطور خودکار انجام دهد و یا با تنها فشار یک دکمه حالت­ های از پیش تعریف شده­ ای را اجرا نماید و یا دما و نور و رطوبت مکان ها را در حد مطلوب تنظیم نماید.

آشنایی با اجزای سیستم BMS

به‌طورکلی منظور از اجزا این سیستم مدیریتی، کلیه تجهیزات، سیستم‌های ارتباطی و نرم‌افزارهایی که جهت کنترل وسایل مختلف موجود در ساختمان مورداستفاده قرار می‌گیرند است که معمولاً با توجه به نیازها و خواسته‌های هر کاربر می‌تواند متفاوت باشد. درواقع کاربر می‌تواند هر بخش را که علاقه‌مند باشد به‌دلخواه خود انتخاب و استفاده نماید. با توجه به همین مسئله می‌توان متداول‌ترین اجزاء BMS را به شرح زیر ارائه داد که شامل:

۱. سیستم کنترل مرکزی

این بخش مهم‌ترین و بزرگ‌ترین جزء یک سیستم BMS بوده که به‌نوعی هسته مرکزی آن به‌حساب می‌آید. به‌طورکلی می‌توان مطرح کرد که هوشمند سازی ساختمان معمولاً با یک کامپیوتر شروع می‌شود که در اغلب موارد این بخش مستقل بوده و فقط از طریق آن برنامه‌ریزی و کنترل سیستم‌ها صورت می‌گیرد. این بخش شامل واحد پردازنده، کنترل‌های اصلی سیستم، کنداکتورها و رله‌هایی می‌باشد که با کلیه اجزاء در ارتباط است. همچنین در این بخش کلیدهایی وجود دارند که به‌طور دستی قابل‌تغییر بوده و با تغییر آن‌ها می‌تواند برنامه سیستم را تغییر داد. لازم به ذکر است که روش‌های ارتباطی کنترل مرکزی با اجزاء مختلف می‌تواند از طریق خطوط برق، سیم‌های باس و یا خط تلفن انجام گیرد.

۲. خطوط ارتباطی (BUS)

در یک نگاه کلی برای ارتباط اجزاء مختلف BMS با یکدیگر از خطوط ارتباطی استفاده می‌گردد که این خطوط از تمام اجزاء BMS عبور کرده و امکان ارسال اطلاعات را بین آن‌ها میسر می‌سازد. لازم به ذکر است که این خطوط می‌تواند به‌صورت سیم‌های برق ساختمان، چند رشته سیم مشترک و یا به‌صورت امواج بی‌سیم باشد.

۳. نقاط دسترسی و کنترل‌کننده

این بخش شامل یک نمایشگر و یک صفحه‌کلید و یا یک نمایشگر لمسی بوده و در نقاط مختلف ساختمان نصب‌شده و قابلیت کنترل و نمایش اطلاعات آن بخش، مانند دما، وضعیت وسایل و غیره را دارا است. لازم به ذکر است که این بخش مانند واحد کنترل مرکزی بوده با این تفاوت که توانایی‌های آن محدودتر است.

۴. سنسورها

سنسورهای گوناگونی با توجه به نیازهای موردنظر و سطح هوشمند سازی می‌تواند در نقاط مختلف یک ساختمان نصب گردد. به‌طورکلی انواع متداول این سنسورها شامل سنسور حضور، سنسور دما، سنسور نور و سنسور دود بوده که می‌توانند مشخصات موردنظر را تبدیل به سیگنال‌ها و اطلاعات موردنظر نموده و از طریق خطوط ارتباطی به کنترل مرکزی یا نقاط کنترلی ارسال نمایند. همچنین کنترل مرکزی یا محلی قابلیت ارسال فرمان‌های لازم را به انواع کلیدها، تایمرها و دیمرها دارا می‌باشد.

۵. تایمرها

به‌طورکلی تایمرها جهت یک سری اعمالی که به‌صورت تکراری و در زمان‌های مشخص انجام می‌شوند مفید بوده البته باید در نظر داشت که کنترل مرکزی نیز قابلیت ارسال فرمان به‌صورت زمانی را دارند و ارزان‌تر از تایمر می‌باشد.

۶. دیمرهای روشنایی

دیمرها امکان تنظیم نور را با افزایش یا کاهش نور لامپ‌ها به‌صورت الکترونیکی به وجود می‌آورند. درواقع با این تجهیزات می‌توان به همراه سنسور نور سطح نور در محیط ساختمان را کم‌وزیاد نموده و یا حتی روشنایی را خاموش نمود و به این طریق در مصرف انرژی صرفه‌جویی کرد.

۷. پریزها

با استفاده از پریزهایی که قابلیت ارسال و دریافت اطلاعات از طریق خطوط ارتباطی را دارند می‌توان سیستم‌های مصرف‌کننده‌ متصل به آن‌ها را روشن و خاموش نموده و حتی از وضعیت آن‌ها مطلع گشت.

۸. نرم‌افزار سیستم

استفاده از نرم‌افزار به‌وسیله یک کامپیوتر می‌تواند یکی از ابزارهای مفید و با قابلیت انعطاف بالا برای سیستم BMS باشد. چراکه در مواردی این نرم‌افزارها می‌توانند قابلیت‌هایی به سیستم ارائه دهند که کنترل مرکزی فاقد آن می‌باشد که ازجمله آن شامل گزارش‌گیری و ثبت واقع و همچنین ارتباط بصری مناسب با سیستم است.

۹. استفاده از وب سرور

وب سرور وسیله‌ای است که به کاربران این قابلیت را می‌دهد که در هر نقطه‌ای از دنیا از طریق اینترنت به سیستم BMS دسترسی پیداکرده و آن را کنترل نماید. درواقع این سیستم با استفاده از خطوط ارتباطی به کنترل مرکزی متصل و از طرف دیگر به تجهیزات مانند مودم به شبکه متصل می‌گردد.

جمع‌بندی

سیستم مدیریت هوشمند ساختمان سعی دارد تا با بهره‌گیری از فناوری‌های کنترلی، مدیریت منابع یک ساختمان را بسته به نوع کاربری آن (مسکونی، اداری، تجاری و …) در دست بگیرد. هوشمند سازی سبب می‌شود تا تأثیر عواملی همچون خطای نیروی انسانی، نرخ وقایع و رخدادهای خارج از کنترل و سوانح کاهش پیدا کرده و باعث افزایش قابلیت اطمینان از عملکرد صحیح تأسیسات و تجهیزات ساختمان و بهبود امنیت عمومی ساختمان شود.